Ben, Robot

Uzun zamandır İthaki Bilimkurgu Klasikleri’ne başlamayı amaçlıyordum. Ama bir türlü fırsat olmamıştı. Neyse ki açılışı yaptım. Hem de Asimov’un “Ben, Robot” adlı eseriyle. İthaki’nin bu serisi genelde bilim-kurgu ve distopya özelliğine sahip. Hazır distopyalara başlamışken bu seriyi de atlamak olmazdı.

Her zaman olduğu gibi eser hakkında biraz bilgi vereyim. Kitap Yahudi asıllı ABD’li yazar Isaac Asimov tarafından kaleme alınmış. İçerisinde robotbilimin babası olarak kabul edilen yazarın robotlarla alakalı birkaç öyküsü bulunuyor. Zamanında Asimov tarafından oluşturulan “Üç Robot Kanunu” ile başlayan eser İthaki Bilimkurgu Klasikleri’nin on yedinci kitabı olma özelliğine sahip.

Malum teknoloji sürekli gelişiyor. Her geçen gün pek çok teknolojik gelişme görmekteyiz. Şimdilerde VR’lar moda mesela. Teknoloji diyince akla gelen en bilindik şey kuşkusuz robotlar. Üstelik çok uzun zamandan beridir de hayatımızdalar. “Mutfak Robotu” olarak evlerimize bile girdiler en basit şekilde düşünürsek. Teknoloji geliştikçe onlar da gelişiyor tabii ki. Asimo’yu hatırlarsınız elbet. Hiç unutmuyorum da ilk çıktığında oldukça etkileyici gelmişti bana. Şimdilerde ise yapay zekaya sahip insan görünümlü pek çok robot yapılabiliyor. İleride bu tip robotları hatta daha da gelişmişlerini göreceğimizi düşünüyorum ben.

Teknoloji ve robotbilim geliştikçe robotları konu alan film,dizi ve kitaplar da popüler olmaya başladı tabi. Asimov’un “Ben, Robot” adlı kitabı da bunlara örnek gösterilebilir. İlk olarak 1992 yılında ülkemizde basılsa da hala günümüzde varlığını koruyor. İşin ilginç tarafı kitap anadilinde ilk basıldığında tarihler 1940’ları gösteriyordu. Fakat kitap 2057 yılında geçiyor. Yani yazar ileri görüşlülüğünü konuşturmuş. Eserde 82 yaşında robotların psikolojileri üzerine çalışmış ve emekli olmuş olan Dr. Susan Calvin’in ağzından dokuz adet robot öyküsü görüyoruz. Bu hikayelerin hepsi de “Üç Robot Kanunu” ile ilgili hikayeler. İnsanlara yardım için insanlar tarafından üretilen pozitronik beyinlere sahip bu robotların arızalı oldukları sanılsa da aslında yine insanlar tarafından oluşturulan bu üç kanuna göre hareket ettiklerini anlıyorsunuz hikayelerde. Yazılan hikayelerin hepsi birbirinden ilginç ve terş köşe içeriyor. Hikayelerin hepsinin sonucu da aslında mantıklı olarak bağlanıyor.

Kitabın en son bölümünde ise yazarın bu tarz hikayelere neden başladığını, robotların anayasası olan bu üç kanunu nasıl ortaya çıkardığını ve robotların yapay zekaları olarak neden “pozitronik beyin” kavramını seçtiğini kendi kaleminden görüyorsunuz. Robotlara ilgi duyuyorsanız ve bilimkurgu sizi etkiliyorsa bu kitabı mutlaka okumalısınız. İyi okumalar.